شما یا اطرافیانتون ممکنه درگیر یکسری از اختلالات روحی شده باشین مانند: وسواس، اضطراب، افسردگی، اختلال خواب و… شاید اولین راهی که به ذهنتون برسه مراجعه به روانپزشک یا مصرف طولانی مدت دارو باشه تا بلکه این اختلالات کمرنگ تر بشه، در حالی که خیلی از افراد تمایلی به مصرف دارو ندارن. بار دیگه تکنولوژی به کمکمون اومده تا بتونیم بدون مصرف دارو با استفاده از دستگاه های نوروفیدبک اختلالات روحی و روانی رو درمان کنیم.
ما در این مقاله یکی از جدیدترین و کم عارضه ترین روش هایی که بدون مصرف دارو میشه این اختلالات رو کاهش بدیم رو معرفی کردیم. پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشین تا همه چیز در مورد نوروفیدبک (نوروتراپی) رو بدونین.
آنچه در این مقاله می خوانید
- نوروفیدبک چیست؟
- توسط نوروتراپی چه اختلال‌هایی بهبود می‌یابند؟
- شیوه درمان نوروفیدبک چگونه است؟
- عوارض نوروفیدبک
- مدت زمان و طول درمان نوروفیدبک
- پاسخ به سوالات متداول
- بهترین سن برای نوروفیدبک تراپی
- نتیجه درمانی حاصل از نوروفیدبک بعد از چه مدت نمایان میشود؟
- چه کسانی میتوانند از نوروفیدبک استفاده کند؟
- آیا نوروفیدبک می تواند باعث تشنج شود؟
- آیا این جلسات صد درصد نتیجه می دهد؟
- آیا بیوفیدبک همان نوروفیدبک است؟
- آیا نتایج جلسات نوروفیدبک ماندگار هستند؟
- آیا نوروتراپی شخصیت من را تغییر میدهد؟
- سخن نهایی
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک آموزش مستقیم عملکرد مغزه که با کمک دستگاه نورو، مغز یاد میگیره که کارآمدتر عمل کنه. پزشک لحظه به لحظه عملکرد مغز رو میبینه و به مراجعه کننده نشون میده و برای تغییر فعالیت مغز به الگوهای مناسب تر پاداش میده.
با ذکر یه مثال میخوایم براتون موضوع رو شفاف تر کنیم: ممکنه براتون پیش اومده باشه که نزدیکانتون یا دوستانتون به شما گفته باشن که مدتیه احساس بی قراری میکنن، در کارهاشون تمرکز کافی ندارن یا اینکه بیش از حد نگرانن و اضطراب دارن و شما تنها با گفتن کلمه “آروم باش” یا “سعی کن به چیزی فکرنکنی تابتونی بیشتر روی کارهات تمرکز کنی” اکتفا کردین؛ ولی دوستان عزیزم گفتن این جملات به تنهایی کافی نیست. با این روش درمانی نوین این امکان به وجود اومده که ما بتونیم با زبان خود مغز با مغزمون صحبت کنیم.
نوروفیدبک یه روش درمانی که مغز رو تشویق میکنه تا الگوهای فعالیت سالم تری ایجاد کنه. هدف از این رویکرد درمانی تغییر طرز فکر و احساسات شما نیست، بلکه تغییر مغز شما برای عملکرد بهتره.
تا به امروز مطالعات زیادی در مورد درمان نوروفیدبک و اثر بخشیش، در درمان بسیاری از بیماری ها انجام شده. نوروفیدبک هم مانند روش های درمانی، مزایا و معایب خاص خودش رو داره. بااین وجود نوروفیدبک به عنوان یه درمان مکمل و جایگزین برای بسیاری از اختلالات مغزی شناخته شده.
توسط نوروتراپی چه اختلال‌هایی بهبود می‌یابند؟
نوروفيدبک یه روش درمانیه که میتونه مکملی برای درمان‌های شناختی رفتاری (CBT) و درمان‌های دارویی محسوب بشه. از جمله اختلال‌هایی که نوروتراپی در درمان آنها نقش موثری داره، می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- افسردگی
- بیش فعالی کودکان و بزرگسالان
- میگرن
- استرس
- اضطراب اجتماعی
- کنترل خشم
- جلوگیری از وسوسه در سوء مصرف مواد
- اختلال در یادگیری
- مشکلات خواب
- افزایش تمرکز و حافظه
- وسواس فکری وعملی
- دردهای مزمن
- و…
نوروبیوفيدبک نوعی ابزار جدید و نوین برای بهبود اختلالات روان‍پزشکیه. در نتیجه نوروفيدبک برای اندازه‌گیری و ارزیابی فعالیت‌های عصبی مربوط به مغز استفاده میشه.
شیوه درمان نوروفیدبک چگونه است؟
قبل از شروع جلسه درمان ابتدا بیمار ارزیابی اولیه میشه و نتیجه ارزیابی بستگی به وضعیت بیمار داره به عنوان مثال: هدف از درمان کم کردن میزان اضطراب و استرسه. بعد از ارزیابی اولیه و ثبت نتیجه امواج مغزی، پزشک الکترودها رو روی سر بیمار میزاره و پس از تنظیم ممکنه برای بیمار با شروع آموزش نوروفیدبک، فیلم بذاره تا تماشا کنه، یه بازی ویدیویی انجام بده یا به موسیقی گوش بده. وقتی که پزشک در ارزیابی اولیه (EEG) تشخیص بده که فعالیت امواج مغزی بیمار به هدف درمان رسیده مغز با بازخورد مثبت پاداش میگیره.
به عنوان مثال بیمارانی که مبتلا به اضطراب هستن، زمانی که مغزشون امواج آلفای آهسته تر و کمتر از امواج بتا تولید میکنه با یه صفحه فیلم بزرگتر امتیاز بالاتر در بازی، ویدیو یا باز خورد صوتی دریافت میکنن. EEG به نظارت بر امواج مغزی بیمار و دادن بازخورد مثبت در صورت رسیدن به هدف درمان ادامه میده. در جلسات درمان فرصتی به مغز داده میشه تا خدشو اصلاح کنه و پاداش بگیره.
عوارض نوروفیدبک
مانند هر روش درمانی، بعضی از افراد ممکنه با نوروفیدبک ناسازگار باشن البته احتمال عوارض جانبی زیر نظر پزشک با تجربه کاهش پیدا میکنه. اکثر بیماران عوارض جانبی رو تجربه نمیکنن. واکنش های نادری که ممکنه شامل موارد زیر باشه:
- اضطراب یا افسردگی
- سردرد یا سرگیجه
- اختلال شناختی
- خواب آلودگی
- تنش عضلانی
- اضطراب اجتماعی
- انرژی کم یا خستگی
هنگامی که عوارض جانبی رخ میده معمولاً کوتاه مدتن و در عرض 24 تا 48 ساعت برطرف میشه. برای بیماران مبتلا به ADHD این عارضه جانبی تنها در حدود 1تا3٪ از بیماران رخ میده. مهمه که بیماران عوارض جانبی رو به پزشک خود گزارش بدن تا اونها بتونن درمان رو اصلاح کنن. تا زمانی که شما با یه پزشک متخصص کار میکنین نباید هیچ گونه علائم یا عواقب طولانی مدت داشته باشین.
مدت زمان و طول درمان نوروفیدبک
تغییرات در مغز معمولا به آرامی و در طول زمان اتفاق میفته به همین دلیل، برای دستیابی به تغییرات طولانی مدت در علائم و عملکرد مغز، جلسات زیادی طول میکشه. مانند انواع ورزش و درمان، بهتره تمرینات نوروفیدبک را در یه برنامه منظم معمولاً ۲ تا ۳ بار در هفته به صورت روز در میون انجام بدین. معمولا مدت جلسات ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است حداقل تعداد جلسات نوروتراپی ۱۰ و دوره کامل که برگشت ناپذیره ۳۰ جلسه هست که ممکنه در بعضی از مواقع طول تعداد جلسات کمتر یا بیشتر بشه.
در هر زمانی که دوره درمانی نوروفيدبک ناقص بشه و به اتمام نرسه سبب عود نشانه‌ها و علائم میشه این روش درمانی نوعی یادگیریه و مغز یاد میگیره خودش رو به بهترین شکل ممکن تنظیم کنه.برای داشتن یه درمان کامل علاوه بر رعایت کردن ترتیب جلسات، همکاری خانواده و رعایت تمامی دستورات و راهنمایی‌های درمانگر ضروریه. دقت کنین که تغییرات حاصل از نوروفيدبک در چند جلسه اول قابل رویت نیست زیرا نوعی فرآیند یادگیریه و نیاز به زمان داره.
پاسخ به سوالات متداول
ما در این بخش به سوالات پرتکرار و مهمی که ممکنه براتون پیش بیاد، پاسخ میدیم.
بهترین سن برای نوروفیدبک تراپی
استفاده از روش درمانی نوروفیدبک برای کودکان بالای ۵ سال و افراد زیر ۷۰ سال کارایی داشته و مناسبه. در مورد کودکانی که اختلال در یادگیری، بیشفعالی یا عدم توجه و تمرکز دارن مخصوصا در سنین دبستان میتونه بیشترین باز خورد رو داشته باشه.
نتیجه درمانی حاصل از نوروفیدبک بعد از چه مدت نمایان میشود؟
پیشرفت اولیه در طی ۷ جلسه اول قابل مشاهده و دومین پیشرفت در جلسه ۱۰ مشخص میشه. فرد معمولا چون در جریان درمان تدریجی قرار میگیره احساس میکنه که روند درمان کند پیش میره در صورتی که نقشه مغزی و بررسی ها نتایج خوبی رو نشون میده. درمان های بیشتر از ۲۰ جلسه اطرافیان فرد، تغییرات رو به وضوح مشاهده میکنن.
چه کسانی میتوانند از نوروفیدبک استفاده کند؟
در افراد سالم سبب بهبود عملکرد، کاهش استرس و افزایش سطح توجه میشه. اکثر ورزشکاران، نخبگان، نوازندگان و مجریان از این روش استفاده میکنن تا مهارت هاشونو در این زمینه ارتقا بدن و از جهتی برای درمان وزوز گوش، دندون قروچه، شب ادراری،سکته مغزی و غیره کاربرد داره.
آیا نوروفیدبک می تواند باعث تشنج شود؟
خیر. چون یه مداخله غیرمستقیمه و باعث تشنج نمیشه و تحریک از طریق افزایش مهارت های ذهنی رخ میده و عوارضی به همراه نداره.
آیا این جلسات صد درصد نتیجه می دهد؟
در حیطه پزشکی هیچ وقت ۱۰۰ % وجود نداره و هیچ تضمینی داده نمیشه ولی تجربه نشون داده که در اختلالات گفته شده حدود ۶۰ تا ۷۰% حال بیماران بهبود پیدا کرده.
آیا بیوفیدبک همان نوروفیدبک است؟
نوروفیدبک نوع تخصصی تر از بیوفیدبکه. بیوفیدبک به یه تکنیک آموزشی اشاره داره که فرد یاد میگیره تا عملکردهای خاص بدن مانند ضربان قلب، فشار خون رو تنظیم کنه. نوروفیدبک رو، نوروتراپی، نوروبیوفیدبک و بیوفیدبک EEG نیز نام میبرن.
آیا نتایج جلسات نوروفیدبک ماندگار هستند؟
بله. به همون روشی که شما مهارت جدیدی مانند رانندگی با ماشین رو یاد گرفتین، بیماران نیز درمانشون رو تموم میکنن و معمولاً نیازی به بازگشت ندارن. با این حال، بعضی از افراد ترجیح میدن که به صورت دوره‌ای به عنوان یه «تنظیم» ادامه بدن.
آیا نوروتراپی شخصیت من را تغییر میدهد؟
خیر. جلسات آموزشی نوروفیدبک برای کمک به ارتباطات مغزی طراحی شده تا به طور موثرتر ارتباط برقرار شه و متعادل بمونه. این درمان میتونه شما رو آروم‌تر، انعطاف‌پذیرتر در برابر استرس کنه و قرار نیست سرگرمی ها، علایق یا شخصیت شما را تغییر بده.
سخن نهایی
نورفیدبک روشی جدید برای پژوهش در حیطه فعالیت های مغز و امیدی برای کنترل مشکلات روانی وارتقای عملکرد مغزه. هم اکنون مطالعات بالینی و پژوهش های مرتبط زیادی در جریانه. نتایج مطالعات بالینی که بتونه جایگاه در خوری برای نوروفیدبک دست و پا کنه تاکنون متناقض یا غیر متقاعد کننده بوده و از جنبه های گوناگون نیاز به ادامه مطالعات دقیق تر و گسترده تر به شدت احساس میشه.
-آیا تاحالا از این روش درمانی استفاده کردین؟
-چقدر براتون اثر بخش بوده؟
-از تجربه‌هاتون برامون بگین.